مطالعه و شناخت حجاری ستون‌های سنگی مساجد قاجاری* (مطالعة موردی: مسجد حاج شهبازخان و دولتشاه در کرمانشاه)

نویسندگان

  • سید هاشم حسینی استادیار گروه باستان‌شناسی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
  • فرید احمدزاده کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی گرایش دورة اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
  • نادر شایگان فر استادیار گروه باستان‌شناسی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده مقاله:

مساجد همواره طی دوران اسلامی به‌گونه‌ای خاص تجلیگاه ذوق و مهارت خالصانة هنرمندان بوده و همچون بومی بزرگ مجموعه‌ای از هنرهای رایج هر عصر را به‌نمایش می‌گذاشته است. با آغاز سلسلة قاجاریه، آرایه‌کاران این دوره به پیروی از سفارش‌دهندگان و بانیان اصلی آثار معماری، گرایش آشکاری به بهره‌گیری از تزیینات سنگی در معماری بناهای این دوره داشته‌اند. حجاری ستون‌های سنگی نمونه‌های پرشماری است که در مساجد قاجاری حاج‌شهبازخان و دولتشاه در کرمانشاه مشاهده می‌شود. بررسی، مطالعه و مقایسة هر یک با نمونه‌های شاخص در شهر شیراز، سنندج و اصفهان در دورة قاجار و زندیه بازشناسی هویت فرهنگی را در پی دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر با توجه به خلأ نسبی موجود در این زمینه، بر مبنای بررسی‌های میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، سپس با بهره‌گیری از روش‌های توصیفی- تحلیلی و مطالعات تطبیقی به چگونگی ارتباط بین تزیینات حجاری ستون‌های مساجد در دورة قاجار می‌پردازد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، حجاری ستون‌های مساجد مورد نظر با نمونه‌های هم‌دوره در شیراز و اصفهان از نظر سبک و محتوا ارتباط نزدیکی دارد. ریشة اصلی این‌گونه تزیین در هنر ایران باستان به‌خصوص ستون‌سازی دورة هخامنشی است.          

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه و شناخت آرایه های معماری دو مسجد قاجاری (حاج شهبازخان و دولتشاه) در شهر کرمانشاه در قیاس با مسجد سپهسالار در تهران

During the Qajar era in the Kermanshah city, as an important city and the center of the government eldest son of Naseroddin shah, Mohammad Ali Mirza has made spectacular monuments including mosques with beautiful and special decorative features. In this study, an attempt was made, focusing on two mosques Dolatshah and Haj Shhbazkhan, the most important religious monuments of this period in Kerm...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

بازخوانی اندیشه تشبیهی و تنزیهی در کالبد معماری مساجد مکتب اصفهان (مطالعه موردی؛ مسجد امام اصفهان)

باور و اعتقاد چه در شکل­دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان­ها ایفا می­کند عاملی اساسی در صورت­بخشی به معماری به شمار می­رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می­گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی به همراه اندیشه فلسفی است مکتب اصفهان را به‌وجود می­آورد که نقش مهمی در آفرینش هنری این دوره داشته‌است. ازآنجایی‌که مساجد (خص...

متن کامل

سرمایه اجتماعی مساجد و انقلاب اسلامی ایران: مطالعه موردی شبکه اجتماعی مسجد هدایت

وضعیت سیاسی یک کشور پس از وقوع انقلاب و تقابل نیرو­های سیاسی رقیب برای کسب قدرت، و چگونگی تفوّق یک گروه بر رقیبان، یکی از بحث­برانگیزترین و جذاب‌ترین مباحث در حوزه علوم سیاسی است. انقلاب اسلامی ایران نیز در این میان مستثنی نیست. به اذعان بسیاری از تحلیل‌گران، سرمایه اجت...

متن کامل

شاخص های مؤثر ایجاد حس خلوت و رازگونگی در مساجد (نمونه موردی مسجد جامع اصفهان)

حس خلوت در فضاهای عبادی جمعی؛ همچون پرستشگاهها، به عنوان یکی از مهمترین نیازهای روحانی یک عابد برای تمرکز روحی و نهایتا ارتباط مؤثر با پروردگار مطرح است. مساجد دوران اسلامی منطبق بر نگرش اسلامی همزمان به عنوان پایگاهی اجتماعی برای تعاملات افراد با یکدیگر و بستری مطلوب برای تأمل و تفکر و خلوت فردی افراد به منظور ارتباط با پروردگار مطرح بوده اند؛ ولی امروزه شاهد از دست رفتن زمینه های تمرکز حواس و...

متن کامل

احیای سنت یا بدعت در هنر: بررسی حجاری های قاجاری در مجموعۀ حرم حضرت عبدالعظیم(ع)

مجموعۀ حرم حضرت‌عبدالعظیم‌حسنی (ع)، در بافت تاریخی شهر باستانی ری، گنجینۀ ارزشمندی از آثار معماری و هنرهای وابسته به آن است که شالوده‌اش در نیمۀ دوم قرن سوم ق گذاشته شده و تا عصر حاضر توسعه و تکمیل یافته‌است. به روزگار قاجار، با انتخاب تهران به پایتختی، این زیارتگاه نیز مورد توجه ویژۀ پادشاهان و تقریباً عموم سفیران و جهانگردان واقع گشت. صرف نظر از ویژگی‌های معماری و سبک‌شناسانۀ بناهایی که در اط...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 1

صفحات  95- 105

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023